Rdest ostrogorzki - właściwości lecznicze i zastosowanie

Rdest ostrogorzki (Persicaria hydropiper L.) jest rośliną występującą pospolicie na terenie Polski, ale posiadająca niezwykle cenne właściwości lecznicze i zastosowanie w fitoterapii. Rdest ostrogorzki jest również znany jako rdest wodny, a także ze względu na ostry smak liści - pieprz wodny lub jako rzeżucha wodna. W dawnych opisach można znaleźć również nazwę błesznik, zapewne związaną z zastosowaniem tego ziela do zwalczania pcheł.

Rdest ostrogorzki zastosowanie

Rdest ostrogorzki to niepozorna roślina jednoroczna rosnąca w pobliżu zbiorników wodnych, podmokłych łąk, a także dróg i pól uprawnych. W okresach nieurodzaju części rośliny - kłącza, liście oraz kwiaty rdestu były używane jako rodzaj pokarmu głodowego. Ziele rdestu ostrogorzkiego stosowano również jako formę przyprawy, ze względu na ostry smak zastępowała pieprz. Do dnia dzisiejszego rdest ostrogorzki jest tradycyjną przyprawą w kuchni japońskiej, znaną jako benitade. W XVII wiecznym Zielniku Szymona Syreniusza wspomniane są dzisiaj już zapomniane właściwości rdestu ostrogorzkiego. Liście tej rośliny służyły jako naturalny środek konserwujący do mięsa. Okładanie surowego mięsa liśćmi rdestu zabezpieczało przed psuciem i pozwalało na jego dłuższe przechowywanie. Zalecano również skropić odwarem z rdestu podłogi i sienniki, aby chronić domostwo przed plagą pcheł. Ziele rdestu ostrogorzkiego wykorzystywano także jako naturalny barwnik do farbowania tkanin na kolory szary, zielony, khaki i żółty. Właściwości lecznicze rdestu ostrogorzkiego sprawiły, że ta powszechnie wytępująca roślina stanowi cennym surowiec zielarski, który znalazł szerokie zastosowanie w fitoterapii.

Rdest ostrogorzki właściwości

Rdest ostrogorzki dostarcza cennych składników aktywnych, m.in. flawonoidów - w tym kwercetynę i hiperozyd, a także fenolokwasy (kwas chlorogenowy, kawowy, elagowy, galusowy, chinowy), fitosterole, saponiny, garbniki, krzemionkę i olejki eteryczne. Za ostry, piekący i gorzkawy smak rdestu odpowiada związek poligodial, który jednocześnie sprawia, że ziele rdestu ostrogorzkiego posiada właściwości przeciwgrzybicze. W celach leczniczych wykorzystuje się część nadziemną rdestu ostrogorzkiego. Surowiec zbiera się w okresie kwitnienia, tak aby zawierał górną część rośliny, liście, oraz kwiaty. Suszenie surowca powinno odbywać się w temperaturze do 30 stopni C w ciemnym, przewiewnym miejscu. Wysuszone ziele należy przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku z dala od bezpośredniego źródła światła. Zarówno świeże jak i suszone ziele rdestu ostrogorzkiego można wykorzystywać do przygotowania naparów, odwarów lub nalewek.

Rdest ostrogorzki właściwości lecznicze

Właściwości lecznicze rdestu ostrogorzkiego są znane od dawna w medycynie ludowej, a także cenione we współczesnej fitoterapii. Wyciągi alkoholowe ze świeżego ziela działają przeciwkrwotocznie, ściągająco i zwiększają krzepliwość krwi. Z tego powodu polecane są przy obfitych miesiączkach, krwawieniach z nosa i dziąseł oraz krwiomoczu.

Wodne i wodno alkoholowe wyciągi z ziela rdestu ostrogorzkiego działają przeciwbiegunkowo, łagodzą dolegliwości układu trawiennego, mają właściwości przeciwzapalne. Zarówno odwary, jak i napary z ziela rdestu ostrogorzkiego mają zastosowanie w przypadku biegunki i problemów gastrycznych, stanów zapalnych układu moczowego, obniżonej krzepliwości krwi oraz przewlekłych chorobach skórnych.

Rdest ostrogorzki wykazuje silne właściwości lecznicze, dlatego jego stosowanie należy skonsultować z lekarzem, zwłaszcza w przypadku przyjmowania leków oddziałujących na układ krążenia.

Nie poleca się również stosowania wyciągów z rdestu ostrogorzkiego kobietom w ciąży i w czasie laktacji.

Rdest ostrogorzki a ptasi

Rdest ptasi (Polygonum aviculare L.) należy do tej samej rodziny co rdest ostrogorzki, jednak różni się proporcją składników aktywnych oraz jego zastosowaniem w kuracjach.

Właściwości lecznicze rdestu ptasiego wynikają z obecności w zielu m.in. flawonoidów (kwercetyny, awikularyna), kwasu salicylowego, krzemionki, garbników, polifenoli, cukrów i soli mineralnych. Ziele rdestu ptasiego jest polecane w przypadku kamicy nerkowej, stanów zapalnych układu moczowego, przy trudno gojących się ranach i problemach skórnych. Rdest ptasi znalazł również zastosowanie jako składnik mieszanek ziołowych o działaniu wykrztuśnym i wspierającym zdrowie płuc i oskrzeli. Napar lub macerat z ziela rdestu ptasiego można stosować zewnętrznie na skórę w przypadku problemów z trądzikiem, cerą naczynkową i przy problemach z osłabionymi i matowymi włosami.

Rdest ostrogorzki, rdest ptasi, rdest plamisty, czy rdest wężownik to powszechnie występujące w Polsce rośliny o cennych walorach leczniczych. Wszystkie wykazują działanie ściągające, przeciwzapalne i ułatwiające gojenie się ran. Z pewnością warto zwrócić uwagę na właściwości lecznicze rdestu ostrogorzkiego i pozostałych roślin z tej rodziny.